Zadzwoń do nas
(+48) 696-416-628
Napisz do nas
adwokat@pawelbala.pl
OPUBLIKOWANIE WIZERUNKU FUNKCJONARIUSZA POLICJI BEZ JEGO ZGODY
Sąd Okręgowy w Opolu wydał istotny wyrok dla ochrony prywatności Policjantów. Kandydat na prezydenta Rudy Śląskiej Paweł D. , który w 2022 roku bez zgody policjanta nagrał podczas interwencji jego wizerunek i pomimo wyraźnego sprzeciwu, opublikował nagranie na swoim profilu w mediach społecznościowych, dodając do niego komentarze. Funkcjonariusz Policji skierował sprawę do sądu.
W dniu 23.04.2024r. Sąd Okręgowy w Opolu uznał, że Paweł D. nie miał do tego prawa. Mężczyzna ma zwrócić w kwocie blisko 2 tysięcy złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, usunąć nagranie ze swojego profilu w mediach społecznościowych, usunąć komentarze dotyczące interwencji i zamieścić przeprosiny policjanta o wskazanej przez Sąd treści.
Przypomnijmy, że wizerunek funkcjonariusza Policji, Straży Granicznej czy innej służby, podlega ochronie prawnej.
Wizerunek to utrwalanie obrazu fizycznego, które może mieć postać emisji w czasie rzeczywistym (telewizja, internet) lub mieć utrwaloną postać poprzez zdjęcie lub nagranie. Wizerunek przedstawia konkretną osobę, więc automatycznie jest on dobrem osobistym tego człowieka. Do zewnętrznych cech charakteryzujących osobę można także włączyć dodatkowe elementy związane z wykonywanym zawodem, jak charakteryzacja, ubiór, sposób poruszania się, inne elementy identyfikujące, np. okulary, fryzura czy nawet szczególna linia profilu bądź charakterystyczny cień (wyrok SN z 20.05.2004 r., II CK 330/03).
Zgodnie z artykułem 81 ust.1 i 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych: „Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku: 1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych, 2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza”.
Wizerunek Policjanta podlega ochronie na mocy art. 23 Kodeksu cywilnego: "Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach".
Dobra osobiste człowieka podlegają ochronie na mocy art. 24 Kodeksu cywilnego, gdzie m. in. czytamy, iż ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
Przekładając powyższe rozważania na grunt ochrony wizerunku funkcjonariuszy Policji przepisy rangi ustawowej nie formułują zakazu utrwalania przebiegu interwencji policjantów z utrwaleniem ich wizerunków włącznie. Trudno wyinterpretować zakaz rejestracji czynności Policjanta z przepisów ustawy Prawo autorskie lub innej, przy czym wizerunek każdej osoby, także funkcjonariusza Policji, to bez wątpienia dane osobowe, co wskazuje na konieczność poinformowania funkcjonariusza o rejestracji obrazu czy głosu. W 2017 roku w przedmiotowej sprawie wypowiedział się w odpowiedzi na poselską interpelację sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji: "Wprawdzie z obowiązujących przepisów prawa nie wynika, aby czynności podejmowane przez policjantów w zakresie legitymowania osób oraz dokonywania kontroli osobistej objęte były zakazem ich rejestrowania przez osoby uczestniczące w czynnościach, niemniej nagrywanie interweniujących policjantów nie może utrudniać wykonywania zgodnych z prawem czynności, które są prowadzone na miejscu zdarzenia lub interwencji".
Czym innym jest korzystanie z prawnej możliwości rejestrowania wizerunku Policjanta, a czym innym opublikowanie jego wizerunku np. na portalu społecznościowym. W mojej ocenie funkcjonariusz publiczny co do zasady nie jest osobą publiczną (zapewne z wyjątkiem najwyżej kadry kierowniczej formacji), a więc rozpowszechnienie jego wizerunku wymaga jego zgody lub anonimizacji takiego wizerunku w sposób uniemożliwiający identyfikację konkretnej osoby. W innym przypadku rozpowszechnianie wizerunku uznać należy za bezprawne, a Policjantowi będą przysługiwały roszczenia o charakterze ochronnym i kompensacyjnym o jakich mowa w cytowanych powyżej przepisach Kodeksu cywilnego, czego dowodzi m.in. wspomniany wyrok Sądu Okręgowego w Opolu.
dr Paweł Bała
adwokat
Przeczytaj także:
Szukaj nas na