Zadzwoń do nas
(+48) 696-416-628
Napisz do nas
adwokat@pawelbala.pl
ZAWIESZENIE POLICJANTA ORAZ ZWOLNIENIE ZE SŁUŻBY
Zawieszenie funkcjonariusza może mieć charakter obligatoryjny lub fakultatywny.
Policjanta zawsze zawiesza się w czynnościach służbowych w razie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego na czas nie dłuższy niż 3 miesiące.
Policjanta można zawiesić w czynnościach służbowych w razie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, nieumyślne, ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowania dyscyplinarnego, jeżeli jest to celowe z uwagi na dobro postępowania lub dobro służby - na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy. Do zawieszenie w czynnościach służbowych może również dojść w razie wniesienia przeciwko policjantowi subsydiarnego aktu oskarżenia
Zwolnienie ze służby
Policjanta obligatoryjnie zwalnia się ze służby w przypadkach:
- orzeczenia trwałej niezdolności do służby przez komisję lekarską;
- nieprzydatności do służby, stwierdzonej w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej;
- wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby;
- skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego;
- wymierzenia przez sąd prawomocnym orzeczeniem środka karnego w postaci zakazu wykonywania zawodu policjanta;
- zrzeczenia się obywatelstwa polskiego lub nabycia obywatelstwa innego państwa;
- upływu okresu służby określonego w kontrakcie, jeżeli nie nastąpi zawarcie kolejnego kontraktu lub mianowanie na stałe;
- upływu okresu próbnego służby kontraktowej, jeżeli policjant lub przełożony skorzystał z uprawnienia określonego w art. 28a ust. 4 ustawy o Policji
Policjanta można zwolnić ze służby w przypadkach:
- niewywiązywania się z obowiązków służbowych w okresie odbywania służby stałej lub służby kontraktowej, stwierdzonego w 2 kolejnych opiniach, między którymi upłynęło co najmniej 6 miesięcy;
- skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe inne niż przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego;
- powołania do innej służby państwowej, a także objęcia funkcji z wyboru w organach samorządu terytorialnego lub stowarzyszeniach;
- nabycia prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia 30 lat wysługi emerytalnej;
- gdy wymaga tego ważny interes służby;
- likwidacji jednostki Policji lub jej reorganizacji połączonej ze zmniejszeniem obsady etatowej, jeżeli przeniesienie policjanta do innej jednostki lub na niższe stanowisko służbowe nie jest możliwe;
- upływu 12 miesięcy od dnia zaprzestania służby z powodu choroby;
- dwukrotnego nieusprawiedliwionego niestawienia się na badania zlecone przez komisję lekarską albo w przypadku dwukrotnego nieusprawiedliwionego niestawienia się na obserwację w podmiocie leczniczym, w przypadku wyrażenia zgody przez funkcjonariusza, chyba że skierowanie do komisji lekarskiej nastąpiło na wniosek funkcjonariusza;
- popełnienia czynu o znamionach przestępstwa albo przestępstwa skarbowego, jeżeli popełnienie czynu jest oczywiste i uniemożliwia jego pozostanie w służbie;
- upływu 12 miesięcy zawieszenia w czynnościach służbowych, jeżeli nie ustały przyczyny będące podstawą zawieszenia.
Policjanta zwalnia się ze służby w terminie do 3 miesięcy od dnia pisemnego zgłoszenia przez niego wystąpienia ze służby. Zwolnienie następuje w drodze wydania decyzji administracyjnej - rozkazu personalnego. W zakresie nieuregulowanym odmiennie w ustawie o Policji i przepisach wydanych na jej podstawie, do postępowania w sprawach zwolnienia funkcjonariuszy-policjantów ze służby ma zastosowanie Kodeks postępowania administracyjnego. W przedmiotowych postępowaniu niejako standardem praktyki organów policji jest nadawanie takim decyzjom rygoru natychmiastowej wykonalności, "ze względu na ważny interes społeczny, który jest tożsamy z interesem służby". Rygor natychmiastowej wykonalności został uregulowany w art. 108 Kodeksu postępowania administracyjnego:
§ 1. Decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony. W tym ostatnim przypadku organ administracji publicznej może w drodze postanowienia zażądać od strony stosownego zabezpieczenia.
§ 2. Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie.
Nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności oznacza, że decyzja wywołuje skutki prawne bądź od chwili jej ogłoszenia lub doręczenia stronie, bądź od chwili późniejszego nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji administracyjnej. Nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności wprowadza wyjątek od zasady niewykonalności decyzji przed uzyskaniem cechy ostateczności, dlatego przesłanki nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności nie mogą być interpretowane rozszerzająco, lecz muszą być poddawane wykładni ścisłej [wyrok NSA z 19.02.1998 r., V SA 686/97].
W szczególności zwraca uwagę przesłanka "ważnego interesu służby", jako przesłanka fakultatywnego zwolnienia policjanta ze służby. Jest rodzajem klauzuli generalnej, której sens, znaczenie i sposób zastosowania należy do organu stosującego ten przepis w kontekście danej sprawy. Odwołanie się w powołanym przepisie do ważnego interesu służby oznacza w istocie, że organ Policji musi dokonać analizy stanu faktycznego, który legł u podstaw wszczęcia postępowania dyscyplinarnego i ocenić czy zdarzenia związane ze służbą danego policjanta, kwalifikowane ujemnie w świetle przepisów prawa a także zasad deontologii zawodu policjanta i etosu służby w Policji, nie zawsze zawinione przez policjanta, uzasadniają rozwiązanie stosunku służbowego z funkcjonariuszem (sygn. I OSK 826/20, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 listopada 2020 r.).
Przez pojęcie "ważnego interesu służby" uzasadniającego zwolnienie policjanta na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 5 ustawy z 1990 r. o Policji, należy rozumieć sytuację, w której pierwszeństwo ochrony przysługuje Policji, nawet gdy następuje to kosztem zwalnianego policjanta. Rozwiązanie stosunku służbowego na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 5 ustawy z 1990 r. o Policji wymaga wykazania, że zastosowanie instytucji przewidzianej w tym przepisie było niezbędne z uwagi na "ważny interes służby". Omawiana ustawa nie definiuje pojęcia "ważny interes służby". Nie może jednak ulegać wątpliwości, że przy odczytywaniu treści powyższego pojęcia należy sięgnąć przede wszystkim do przepisów regulujących cele i zadania Policji oraz szczególny status funkcjonariuszy tej formacji. W rachubę może zatem wchodzić realnie istniejąca przyczyna albo szereg okoliczności czy zdarzeń świadczących o tym, że dalsze pozostawanie policjanta w służbie koliduje z interesem Policji, a zatem że funkcjonariusz ten dla dobra macierzystej formacji, z przyczyn pozamerytorycznych, nie powinien kontynuować w służby w omawianej formacji (III OSK 752/21 - wyrok NSA z 19.5.2021 r.). Przy odczytywaniu treści terminu "ważnego interesu służby" należy sięgnąć przede wszystkim do przepisów regulujących cele i zadania Policji oraz szczególny status funkcjonariuszy tej formacji. W rachubę może zatem wchodzić realnie istniejąca przyczyna albo szereg okoliczności czy zdarzeń świadczących o tym, że dalsze pozostawanie policjanta w służbie koliduje z interesem Policji.
Zwolnienie policjanta ze służby na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 5 ustawy z 1990 r. o Policji wymaga wykazania przez organy Policji, że zastosowanie instytucji przewidzianej w tym przepisie było niezbędne z uwagi na "ważny interes służby" (sygn. III OSK 2335/21, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 stycznia 2021 r.). "Ważny interes służby", o którym mowa w art. 41 ust. 2 pkt 5 ustawy z 1990 r. o Policji należy rozpatrywać w kontekście celów i zadań Policji, jako formacji uzbrojonej, powołanej do zapewnienia bezpieczeństwa, ochrony osób i mienia przed bezprawnym działaniem i w związku z wymaganiami stawianymi policjantom, w szczególności wymagania posiadania nieposzlakowanej opinii.
adwokat dr Paweł Bała
Przeczytaj także:
Szukaj nas na