Zadzwoń do nas
(+48) 696-416-628
Napisz do nas
adwokat@pawelbala.pl
ZWOLNIENIE ZE SŁUŻBY W POLICJI Z POWODU "WAŻNEGO INTERESU SŁUŻBY"
Ustawa o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. reguluje przypadki obligatoryjnego i fakultatywnego zwolnienia ze służby, które zostały omówione: tutaj: https://munduriprawo.pl/zawieszenie-policjanta-oraz-zwolnienie-ze-sluzby
Bodaj najbardziej kontrowersyjną (i nieostrą) przesłanką umożliwiającą zwolnienie ze służby jest pojęcie "ważnego interesu służby", jako przesłanka fakultatywnego zwolnienia policjanta ze służby. Jest rodzajem klauzuli generalnej, której sens, znaczenie i sposób zastosowania należy do organu stosującego ten przepis w kontekście danej sprawy. Z mojej praktyki zawodowej wynika, że bardzo zróżnicowane powody faktyczne mieszczą się w tej jakże pojemnej kategorii i taką nieostrość ocenić należy krytycznie. W praktyce kadrowej normę stosuje się jako podstawę zwolnienia funkcjonariusza, który w ocenie przełożonych nie powinien z przyczyn pozamerytorycznych pełnić dalszej służby, ale nie można dokonać zwolnienia na innej podstawie ustawowej.
Praktyka stosowania tej normy nierzadko prowadzi do niejako dublowania podstaw faktycznych zwolnienia ze służby, i tak np. absencja chorobowa bywa uznawana za "ważny interes służby", jeszcze przed wydaniem orzeczenia przez komisję lekarską, czy wniesienie aktu oskarżenia do sądu karnego przeciwko funkcjonariuszowi, jeszcze przed wydaniem wyroku w sprawie, tak jakby Policjanta nie dotyczył art. 42 Konstytucji RP "Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu". Kategoria "ważnego interesu służby" jest wyjątkowo pojemna, ale stosując ją - jak wskazuje orzecznictwo - nie można mówić o zupełnej dowolności, choć praktyka pozostawia wiele do życzenia, chociażby w zakresie ochrony konstytucyjnych praw funkcjonariuszy, którzy, co oczywiste, są obywatelami polskimi, którym Rzeczypospolita Polska gwarantuje ochronę praw wynikających z Ustawy zasadniczej. Tyle teoria.
Odwołanie się w powołanym przepisie do ważnego interesu służby oznacza w istocie, że organ Policji musi dokonać analizy stanu faktycznego, który legł u podstaw wszczęcia postępowania dyscyplinarnego i ocenić czy zdarzenia związane ze służbą danego policjanta, kwalifikowane ujemnie w świetle przepisów prawa a także zasad deontologii zawodu policjanta i etosu służby w Policji, nie zawsze zawinione przez policjanta, uzasadniają rozwiązanie stosunku służbowego z funkcjonariuszem (sygn. I OSK 826/20, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 listopada 2020 r.).
Przez pojęcie "ważnego interesu służby" uzasadniającego zwolnienie policjanta na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 5 ustawy z 1990 r. o Policji, należy rozumieć sytuację, w której pierwszeństwo ochrony przysługuje Policji, nawet gdy następuje to kosztem zwalnianego policjanta. Rozwiązanie stosunku służbowego na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 5 ustawy z 1990 r. o Policji wymaga wykazania, że zastosowanie instytucji przewidzianej w tym przepisie było niezbędne z uwagi na "ważny interes służby". Omawiana ustawa nie definiuje pojęcia "ważny interes służby". Nie może jednak ulegać wątpliwości, że przy odczytywaniu treści powyższego pojęcia należy sięgnąć przede wszystkim do przepisów regulujących cele i zadania Policji oraz szczególny status funkcjonariuszy tej formacji. W rachubę może zatem wchodzić realnie istniejąca przyczyna albo szereg okoliczności czy zdarzeń świadczących o tym, że dalsze pozostawanie policjanta w służbie koliduje z interesem Policji, a zatem że funkcjonariusz ten dla dobra macierzystej formacji, z przyczyn pozamerytorycznych, nie powinien kontynuować w służby w omawianej formacji (III OSK 752/21 - wyrok NSA z 19.5.2021 r.). Przy odczytywaniu treści terminu "ważnego interesu służby" należy sięgnąć przede wszystkim do przepisów regulujących cele i zadania Policji oraz szczególny status funkcjonariuszy tej formacji. W rachubę może zatem wchodzić realnie istniejąca przyczyna albo szereg okoliczności czy zdarzeń świadczących o tym, że dalsze pozostawanie policjanta w służbie koliduje z interesem Policji.
Zwolnienie policjanta ze służby na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 5 ustawy z 1990 r. o Policji wymaga wykazania przez organy Policji, że zastosowanie instytucji przewidzianej w tym przepisie było niezbędne z uwagi na "ważny interes służby" (sygn. III OSK 2335/21, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 stycznia 2021 r.). "Ważny interes służby", o którym mowa w art. 41 ust. 2 pkt 5 ustawy z 1990 r. o Policji należy rozpatrywać w kontekście celów i zadań Policji, jako formacji uzbrojonej, powołanej do zapewnienia bezpieczeństwa, ochrony osób i mienia przed bezprawnym działaniem i w związku z wymaganiami stawianymi policjantom, w szczególności wymagania posiadania nieposzlakowanej opinii.
adwokat dr Paweł Bała
Przeczytaj także:
Szukaj nas na