Czy żołnierz zawodowy może być prokurentem?

Służba żołnierza zawodowego w WP wiąże się z istotnymi ograniczeniami dotyczącymi działalności zarobkowej, w szczególności prowadzenia przedsiębiorstwa. Czy jednak ustawodawca dopuścił możliwość prowadzenia spraw przedsiębiorstwa przez żołnierzy zawodowych?

Zgodnie z art. 337 ustawy o obronie Ojczyzny:

Żołnierz zawodowy nie może wchodzić w skład organów spółek, innych przedsiębiorców oraz fundacji.
Żołnierz zawodowy może uczestniczyć w zgromadzeniach akcjonariuszy lub zgromadzeniach wspólników.

Konstrukcja normy wskazuje, że jest to przepis ius cogens (bezwzględnie obowiązujący). Zakaz ten w szczególności dotyczy wchodzenia przez żołnierza zawodowego w skład organów:

spółki partnerskiej – zarządu;
spółki komandytowo-akcyjnej – rady nadzorczej;
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej;
prostej spółki akcyjnej – zarządu, rady dyrektorów, rady nadzorczej;
spółki akcyjnej – zarządu, rady nadzorczej;
innych przedsiębiorców.

Czy jednak bycie żołnierzem zawodowym całkowicie wyklucza możliwość prowadzenia spraw przedsiębiorstwa? Otóż kwestią szczególną pozostaje fakt bycia prokurentem w spółce prawa handlowego. Zgodnie z art. 109[1] Kodeksu cywilnego: § 1. Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Bez wątpienia prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa. Prokura różni się od innych pełnomocnictw następującymi cechami: kręgiem podmiotów, które mogą udzielić takiego pełnomocnictwa, ograniczonym do przedsiębiorców, obowiązkiem ujawnienia prokury w rejestrze przedsiębiorców i w końcu ustawowo określonym zakresem, który jest szerszy od pełnomocnictwa zwykłego i ograniczony do działalności przedsiębiorstwa.

Prokura nie jest więc tożsama z zasiadaniem w organie spółki prawa handlowego i zakaz zawarty w art. 337 ustawy o obronie Ojczyzny nie obejmuje swym zakresem prokury, która jest szczególną formą pełnomocnictwa i pewnym sposobem na ominięcie ustawowych ograniczeń.