Czy żołnierz zawodowy może być prokurentem?

Służba żołnierza zawodowego w WP wiąże się z istotnymi ograniczeniami dotyczącymi działalności zarobkowej, w szczególności prowadzenia przedsiębiorstwa. Czy jednak ustawodawca dopuścił możliwość prowadzenia spraw przedsiębiorstwa przez żołnierzy zawodowych?

Zgodnie z art. 337 ustawy o obronie Ojczyzny:

"Żołnierz zawodowy nie może wchodzić w skład organów spółek, innych przedsiębiorców oraz fundacji.
Żołnierz zawodowy może uczestniczyć w zgromadzeniach akcjonariuszy lub zgromadzeniach wspólników".

Konstrukcja normy wskazuje, że jest to przepis ius cogens (bezwzględnie obowiązujący). Zakaz ten w szczególności dotyczy wchodzenia przez żołnierza zawodowego w skład organów:

spółki partnerskiej – zarządu;
spółki komandytowo-akcyjnej – rady nadzorczej;
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej;
prostej spółki akcyjnej – zarządu, rady dyrektorów, rady nadzorczej;
spółki akcyjnej – zarządu, rady nadzorczej;
innych przedsiębiorców.

Czy jednak bycie żołnierzem zawodowym całkowicie wyklucza możliwość prowadzenia spraw przedsiębiorstwa? Otóż kwestią szczególną pozostaje fakt bycia prokurentem w spółce prawa handlowego. Zgodnie z art. 109[1]. § 1 Kodeksu cywilnego: "Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa".

Prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa. Prokura różni się od innych pełnomocnictw następującymi cechami: kręgiem podmiotów, które mogą udzielić takiego pełnomocnictwa, ograniczonym do przedsiębiorców, obowiązkiem ujawnienia prokury w rejestrze przedsiębiorców i w końcu ustawowo określonym zakresem, który jest szerszy od pełnomocnictwa zwykłego i ograniczony do działalności przedsiębiorstwa. Prokura nie jest tożsama z zasiadaniem w organie spółki prawa handlowego, nie jest formą prowadzenia działalności gospodarczej, choć jest z nią ściśle związana. Reasumując, zakaz zawarty w art. 337 ustawy o obronie Ojczyzny nie obejmuje swym zakresem prokury, która jest szczególną formą pełnomocnictwa i pewnym sposobem na ominięcie ustawowych ograniczeń związanych z służbą wojskową.

dr Paweł Bała

ADWOKAT

Przeczytaj także:

Czym jest aktywna rezerwa? Artykuł z prawo.pl

28 maja 2025

Emerytowany podoficer po 50. roku życia przyznaje w rozmowie z serwisem Prawo.pl, że otrzymał od