Zadzwoń do nas
(+48) 696-416-628
Napisz do nas
adwokat@pawelbala.pl
OCHRONA WIZERUNKU FUKCJONARIUSZA POLICJI
Kwestia ochrony wizerunku budzi rozliczne wątpliwości nie tylko w przypadku Policjantów.
Wizerunek to utrwalanie obrazu fizycznego, które może mieć postać emisji w czasie rzeczywistym (telewizja, internet) lub mieć utrwaloną postać poprzez zdjęcie lub nagranie. Wizerunek przedstawia konkretną osobę, więc automatycznie jest on dobrem osobistym tego człowieka. Do zewnętrznych cech charakteryzujących osobę można także włączyć dodatkowe elementy związane z wykonywanym zawodem, jak charakteryzacja, ubiór, sposób poruszania się, inne elementy identyfikujące, np. okulary, fryzura czy nawet szczególna linia profilu bądź charakterystyczny cień (wyrok SN z 20.05.2004 r., II CK 330/03).
Wizerunek Policjanta podlega ochronie na mocy art. 23 Kodeksu cywilnego: "Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach".
Dobra osobiste człowieka podlegają ochronie na mocy art. 24 Kodeksu cywilnego, gdzie m. in. czytamy, iż ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
Prawne uwarunkowania rozpowszechniania utrwalonego wizerunku człowieka zostały uregulowane w art. 81 ustawy Prawo autorskie:
"1. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.
2. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1)osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
2)osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza".
Zezwolenia nie wymaga więc rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych, a także osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza. Osobiście uważam, że pogląd, iż funkcjonariusz Policji np. pełniący stałą służbę w małej miejscowości jest z założenia osobą powszechnie znaną, za błędny.
Przekładając powyższe rozważania na grunt ochrony wizerunku funkcjonariuszy Policji przepisy rangi ustawowej nie formułują zakazu utrwalania przebiegu interwencji policjantów z utrwaleniem ich wizerunków włącznie. Trudno wyinterpretować zakaz rejestracji czynności Policjanta z przepisów ustawy Prawo autorskie lub innej, przy czym wizerunek każdej osoby, także funkcjonariusza Policji, to bez wątpienia dane osobowe, co wskazuje na konieczność poinformowania funkcjonariusza o rejestracji obrazu czy głosu. W 2017 roku w przedmiotowej sprawie wypowiedział się w odpowiedzi na poselską interpelację sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji: "Wprawdzie z obowiązujących przepisów prawa nie wynika, aby czynności podejmowane przez policjantów w zakresie legitymowania osób oraz dokonywania kontroli osobistej objęte były zakazem ich rejestrowania przez osoby uczestniczące w czynnościach, niemniej nagrywanie interweniujących policjantów nie może utrudniać wykonywania zgodnych z prawem czynności, które są prowadzone na miejscu zdarzenia lub interwencji".
Czym innym jest korzystanie z prawnej możliwości rejestrowania wizerunku Policjanta, a czym innym opublikowanie jego wizerunku np. na portalu społecznościowym. W mojej ocenie funkcjonariusz publiczny co do zasady nie jest osobą publiczną (zapewne z wyjątkiem najwyżej kadry kierowniczej formacji), a więc rozpowszechnienie jego wizerunku wymaga jego zgody lub anonimizacji takiego wizerunku w sposób uniemożliwiający identyfikację konkretnej osoby. W innym przypadku rozpowszechnianie wizerunku uznać należy za bezprawne, a Policjantowi będą przysługiwały roszczenia o charakterze ochronnym i kompensacyjnym o jakich mowa w cytowanych powyżej przepisach Kodeksu cywilnego.
adwokat dr Paweł Bała
Przeczytaj także:
Szukaj nas na